Αν υπάρχει ένα φαγητό-σύμβολο του αμερικανικού επεκτατισμού (και) στον κόσμο της γεύσης, αυτό δεν είναι άλλο από το burger, το οποίο σταδιακά εξελίχθηκε ακόμη και σε σύμβολο της ίδιας της pop κουλτούρας. Πληθωρικό, πολυδιάστατο και συνήθως νόστιμο, το συγκεκριμένο έδεσμα εύκολα θα μπορούσε να είναι ο πρέσβης των ΗΠΑ και πιο συγκεκριμένα της κουζίνας τους, όπως τουλάχιστον αυτή έγινε γνωστή κατά τον 20ο αιώνα. Ποια είναι όμως η πραγματική ιστορία του πιο σαγηνευτικού σάντουιτς που υπάρχει;
Η ετυμολογία και η πρώτη καταγραφή
Ο (αρχικός) όρος του εδέσματος, δηλαδή hamburger, προέρχεται από την πόλη του Αμβούργου. Το δεύτερο μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Γερμανίας αποτελεί διαχρονικά μία από τις πιο ενδιαφέρουσες γαστρονομικές γωνιές της χώρας.
Η Αγγλίδα συγγραφέας Hannah Glasse, στο βιβλίο της The Art of Cookery Made Plain and Easy, που εκδόθηκε το 1758 φιλοξενεί μία από τις πρώτες συνταγές ενός burger ή τέλος πάντων από κάτι που θα μπορούσε να είναι τέτοιο.
Συγκεκριμένα, κάνει λόγο για ένα σάντουιτς με “λουκάνικο ή μπιφτέκι που σερβίρεται ανάμεσα σε δύο φρυγανισμένες φέτες ψωμιού“. Σύμφωνα με τους ιστορικούς του φαγητού, αυτό ήταν μία παραλλαγή του Rundstück, ενός εξαιρετικά δημοφιλούς πιάτου που έτρωγαν οι κάτοικοι του Αμβούργου: Ουσιαστικά φτιαχνόταν από μία φέτα ζεστού μοσχαρίσιου ή χοιρινού κρέατος και σερβιρόταν μεταξύ δύο φετών ψωμιού από σιτάρι ενώ περιλουζόταν με ζεστό ζωμό. Συνήθως υπήρχαν και μερικές πίκλες στο πλάι του πιάτου σαν συνοδευτικό.
Η εξέλιξη
Στα μέσα του 19ου αιώνα, Γερμανοί μετανάστες στις ΗΠΑ (κυρίως στις πόλεις της ανατολικής ακτής αλλά και στο Σικάγο), μετέφεραν μεταξύ άλλων την ‘τεχνογνωσία΄ της κουζίνας τους – και, μάντεψε, ανάμεσα στις άλλες συνταγές υπήρχε και αυτή για την οποία μόλις διάβασες παραπάνω. Πολλοί από αυτούς άνοιξαν εστιατόρια ή μικρούς πάγκους με φαγητό στο δρόμο. Αρχικά, δημιουργήθηκε το Hamburg steak, που ήταν μία μπριζόλα σερβιρισμένη σε δύο φέτες ψωμιού.
Η πρώτη καταγραφή της συνταγής του Hamburg steak συναντάται το 1884 στην εφημερίδα The Boston Journal. Τις 5 Ιουλίου του 1896, η Chicago Daily Tribune κάνει μία αναφορά σε ένα ‘Sandwich Car’ (προφανώς κάποια καντίνα ή καροτσάκι στο δρόμο) που σέρβιρε ένα Hamburger steak sandwich και στο οποίο το κρέας είχε μετατραπεί αρχικά σε κιμά και μετά σε μικρά patties που -σύμφωνα με το δημοσίευμα- “μαγειρεύονται εκείνη τη στιγμή σε ψηστιέρα γκαζιού, όσο εσύ περιμένεις“.
Αυτή είναι μία ερώτηση που ίσως να μην έχει ξεκάθαρη απάντηση, καθώς πολλοί ερίζουν για την πατρότητα. Οι επικρατέστερες εκδοχές αφορούν τους Louis Lassen, Charlie Nagreen και τους αδερφούς Frank και Charles Menches.
Ο Louis Lassen ήταν ένας Δανός μετανάστης στις ΗΠΑ που το 1900 ξεκίνησε να φτιάχνει σάντουιτς στο μικρό εστιατόριο Louis’ Lunch (το οποίο είχε ξεκινήσει αρχικά ως καντίνα), στο New Haven του Κονέκτικατ. Μέχρι σήμερα, το Louis’ Lunch θεωρείται από πολλούς το μέρος όπου φτιάχτηκε το πρώτο burger της ιστορίας, τουλάχιστον με τη μορφή που το γνωρίζουμε. Ο αστικός μύθος λέει πως κάποιος πελάτης παρήγγειλε μία μπριζόλα αλλά τα κρέατα είχαν τελειώσει. Τότε ο Louis αποφάσισε να χρησιμοποιήσει όσα υπολείμματα υπήρχαν σε κιμά, σχηματίζοντας ένα μπιφτέκι, το οποίο σέρβιρε σε δύο φέτες φρυγανισμένου ψωμιού. Το αποτέλεσμα ήταν άκρως γευστικό και κάπως έτσι καθιερώθηκε στο μέρος του η συνταγή.
